Reşad Ozkan/Munchen
Rêvebera Mapuche Rayen Kvyeh: Maf nayên diyarîkirin!
 |
| ‘Li gor tradisyona me zilam roj in, jîn jî hev in. Li Mapuche peyva zarokên heyvê derbas dibe’/wêne:RO/Rûdaw |
Munchen: Kurd û Mapuche. Kurd û pirsgirêka wan îro li hemû dinyayê tê naskirin. Lê
belê Mapuche, ew kî ne? Ez bewerim ku ti Kurdek Mapuchan û welatên wan Mapuche
nas nake. Du gelên ku
bi hezar kilometreyan durî hev in, li Munchenê hatin cem hev.
Yekşema borî li bajarê Munchenê di salona sendîkaya
DGB de civînek bi navê “Tekoşîna bo Azadiyê, Mafê Bixwe Biryardanê û Rûmeta
Mirovan (Selbstbestimmungsrecht und Menschenwürde) - Kurd û Mapuche“ ji aliyê
Komeleya Mezopotamya, ARTE û Komela Cultura y Politica Latinamericano ve hat
lidarxistin.
Ji bo axaftinê du mêvan hatibûn wexvandin: Nivîskar,
şaîr û rêvebera gelê Mapuche Rayen Kvyeh û endama Serokatiya Kongra Netewî yaKurdistanê (KNK) Songul Karabulut. Di solanê de nezikî 130 temaşevan hebûn ku
piraniya wan Kurd bûn.
Mirov dikare bi hêsanî bêje ku hefta borî urdên ku li
Munchenê dijîn cara yekem Mapuchan û welatên wan Mapuche naskirin. Kurd û
rêveberên Mapuche yên li dijî zilm û zordariya dewleta Şîlî û Arjantînê
têdikoşin bihev re di civînekê de kombûn. Moderatoriya civînê endamê meclîsa
şaredariya Munchenê Orhan Akman kir û di axaftina destpêkê de got: “Herdu gel,
Kurd û Mapuche û herdu welat ev sedsal in bo azadî û serxwebûna xwe
berxwedidin. Pêdiviya herdu gelan wekî nan û avê bi azadî û serxwebûnê heye.“
Tu ji kîjan Kurd dipirsî, “gelo hûn Mapuche nasdikin?ˮ
Bersiva wan wiha bû: “Na! Mapuche? Ew çi ye, ew kî ne?ˮ Mîrov dikare bêje bi
xêra vê civîne re gelek kesan Mapuchan naskirin û pirsgirêka wan ji rêvebera
wan guhdar kirin.
Mapuchanan jî wek Kurdan li dîjî hewldanên tunekirinê
heta niha serê xwe netewandine û bo azadî û rizgariyê li berxwedane. Spanî û
artêşên spaniyan bi serfirazî paşde şandine. Wekî rêvebera gelê Mapuchê Rayen
Kvyeh dibêje “Ti kes mafan bo te diyarî nake, divê mîrov û her gel mafên xwe bi
zorê bistînin. Bav û kalên me azadî û serxwebûna erdên xwe parastin. Ew parastin îro jî karê me ye.”
Dema ku
Rayen Kvyeh bi kinc û zerên xwe yên biriqandî rûye xwe dide pêşiya objektîfa
Rûdawê, min jê pirsî: Pirsgirêka Mapuche çi ye?
Wê jî bo Rûdawê
ne bi zimanê dayika xwe, lê bi spanî wiha got: “Mapuche welatekî gelek kevin e,
ango em jî îndigen in. Hejmara me nêzikî milyon û nîvek e. Erdê me 500-600 sal
berê bû hedefa pêregirtina împaratoriya Spanya. Gelê me serê xwe xarnekir û
Spanya dev ji me berda. Li ser ax û erdê me peyva bav, dayik û kalên me derbas
dibû. Piştî Spaniyan Şîlî û Arjantîn dest avêtin me û xwestin gelê Mapuche dîl
bigrin û axa Mapuche tevlî axa xwe bikin. Welatê me kirin du perçe. Ev 500 sal
in tekoşîna me ya li dîjî Şîli berdewam dike. Dewleta Şîlî wekî eşkiya û
terorîstan li me dinêre. Mafên me yên demokratîk, civakî û aborî qebûl nake û
eziyetek pir mezin li me dike. Em jî îro wek gelê kurd bo serxwebûna axa xwe,
bo azadiya gelê xwe têdikoşin. Em gelê axa xwe ne. Axa me zimanê dayika me ye.
Li gor tradisyona me zilam roj in, jîn jî hevy in.”
 |
| Rêvebera Mapuche rayen Kvyeh û Endama Serokatiya KNKê Songul Karabulut/wêne:RO/Rûdaw |
Endama
Serokatiya KNKê Songul Karabulut jî di axaftina xwe de ligelhevhatina bi
rêvebera Mapuche Rayen Kvyeh re şabûna xwe anî ziman û axaftina xwe wiha
berdewam kir: “Çiqasî hejmara gelê Mapuche kêm be jî, dîrok, tekoşîn û dahatûya
gelê kurd û maphuciyan wek hev in. Herdu gel ji bo azadî û mafên mirovatiyê
têdikoşin. Welatê maphuciyan jî wekî welatê kurdan hatiye perçekirin û hemû maf
û azadiyên demokratîk, civakî û aborî bo wan hatiye redkirin.”
 |
| Alaya Mapuche |
Divê Kurd şîretên rêvebera
Mapuche Rayen yên ku di civînê de kirin, ji bîr nekin: “Mirov bi ax, erd û
zimanê dayika xwe hene. Mîrov ax e, ax jî zimanê me ye. Li Mapuche peyva
zarokên heyvê derbas dibe.” Û Kurdan jî ji Rayenê re gotin: “Li kurdistanê jî
peyva zarokên rojê derbasdibe!
Civîna Kurd û mapuchiyan di
saet 14:30yê de destpêkir û saet 19:00 de bi dawî bû. Xwarin û vexwarina kurd û
mapuchiyan, ligel muzîka herdu gelan di civînê de hatin peşkeşkirin.Reşad Ozkan/Munchen
Rêvebera Mapuche Rayen Kvyeh: Maf nayên diyarîkirin!
